رونق و رکود در مردادماه
به گزارش وبلاگ تور امنستان، هرچند مدت زمان زیادی نیست که از فراوری شاخص های مالی مرتبط با محیط کسب و کار توسط اتاق ایران می گذرد ولی در همین مدت کوتاه هم اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران توانسته تا با ارائه اطلاعات مفید در زمینه های مختلف کسب وکار، وظیفه خود در قبال ماده 4 قانون بهبود مستمر کسب و کار را به خوبی ایفا نماید. به همین دلیل اتاق ایران، انتشار گزارش شامخ یا همان شاخص مدیران خرید را در بخش صنعت از سال 1397 و شامخ کل اقتصاد را از سال گذشته شروع کرد که طی آن شرایط رونق و رکود و مؤلفه های مؤثر بر فراوری و فروش کالاها و خدمات را با دریافت اطلاعات از بنگاه های عظیم مالی و در مقاطع یک ماهه گزارش می نماید. شامخ یا همان شاخص مدیران خرید PMI شاخصی شناخته شده در سطح بین المللی است که در بیش از 40 کشور جهان محاسبه و منتشر می شود.

طبق نظرسنجی صورت گرفته از بیش از 500 بنگاه مالی کشور، شاخص مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در مرداد ماه 46.43 به دست آمده است که نسبت به تیر ماه (45.47) افزایش بسیار جزئی داشته است. نتایج نشان می دهد که بخش صنعت و خدمات در مرداد ماه در شرایط رکودی (زیر 50) و بخش ساختمان در شرایط رونق (بالای 50) به سر برده اند که البته با توجه به سهم بالای بخش خدمات در اقتصاد کشور، طبیعی است که شرایط کل اقتصاد متأثر از این بخش خواهد بود. گزارش اخیر مرکز آمار ایران نیز نشان می دهد که در سه ماهه نخست سال جاری، کل اقتصاد به میزان 5/3 درصد کوچک شده یا به تعبیر دیگر دارای رشد منفی است. موضوعی که قبلاً توسط اتاق ایران در قالب گزارشات شامخ کل اقتصاد در سه ماهه اول سال منتشر شد نیز نشان می داد که رقم شاخص کل اقتصاد در فروردین، اردیبهشت و خرداد 1399 به ترتیب 28.68، 50.17 و 48.41 بوده اند که نتیجه اصلی آن ایجاد شرایط رکودی در اقتصاد است.
البته شرایط اشتغال (50.32(در این ماه بدون تغییر نسبت به ماه قبل ارزیابی شد ولی در خصوص فراوری محصولات (47.58)، میزان سفارشات جدید مشتریان (41.53) و موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (40.24) کاهش قابل توجه نسبت به تیر ماه گزارش شده است. شاید بتوان مهمترین مسائل مربوط به کل اقتصاد کشور در این ماه را در دو حوزه اصلی برشمرد یکی کاهش موجودی (40.24) و دیگری افزایش قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (90.27.)
در مردادماه شدت کاهش در فعالیت ها در بخش های خدمات، کشاورزی و ساختمان نسبت به تیرماه کمتر بوده است، اما بخش صنعت با کاهش شدیدتر در میزان فراوری روبرو بوده است. براساس داده های به دست آمده از بنگاه های بخش صنعت، شامخ صنعت در مرداد، 48.06 است که نسبت به ماه قبل (55.25) کاهش قابل توجهی را به ثبت رسانده است. این شاخص که طی 4 ماه گذشته به کمترین مقدار خود رسیده است، نشان می دهد بیشتر بنگاه های مالی این بخش در مردادماه شرایط کسب و کار خود را بدتر از تیرماه ارزیابی نموده اند. کاهش در فعالیت بنگاه های مالی از یک سو، تحت تأثیر کاهش تقاضای مشتریان که طی افزایش قیمت های ماه های گذشته اتفاق افتاده و کمبود نقدینگی بنگاه ها بوده و از سوی دیگر کمبود مواد اولیه طی ماه های گذشته به شدت بر میزان فراوری مرداد ماه تأثیرگذار بوده است. همچنین تعطیلات تابستانی بخشی از بنگاه ها نیز بر کاهش این شاخص تأثیرگذار بوده است.
البته با مقایسه شامخ کل بخش صنعت و زیربخش های آن در مردادماه و مقادیر مشابه در مرداد سال گذشته فرایند مشابهی در کاهش فعالیت های صنعت ملاحظه می گردد. هرچند تعطیلات تابستانی در کاهش شاخص مؤثر بوده است اما تأثیر این تعطیلات سال جاری به دلیل شرایط ناشی از کوید 19 کمتر از سال قبل بوده است زیرا بسیاری از واحدهای صنعتی به دلیل تعطیلی های ناشی از شیوع ویروس کرونا و عقب ماندگی از فراوری در ماه های گذشته، به ناچار از تعطیلی تابستانی استفاده نکردند. با همه اینها آنچه مایه امیدواری است آن است که شاخص انتظارات فراوری در ماه آینده هم در بخش صنعت (58.62) و هم در کل اقتصاد (51.55) نسبت به مردادماه بیشتر شده که نشان دهنده خوشبینی تعداد بیشتری از فعالان مالی به بهبود شرایط در شهریورماه است، موضوعی که در اغلب کشورهای بحران زده از شیوع ویروس کرونا نیز قابل مشاهده بود و به مرور به سمت افزایش فراوری و بازسازی مالی خود حرکت می نمایند.
منبع: اتاق بازرگانی ایران