از دلیل تا درمان کزاز
به گزارش وبلاگ تور امنستان، کزاز نوعی بیماری عفونی است که به وسیله ورود نوعی باکتری به بدن ایجاد می گردد. این باکتری در خاک، کودهای حیوانی و فلزات پوسیده بیشتر دیده می گردد و با ورود آن به بدن، باکتری مزبور رشد و فراوری سم خواهد نمود. دلیل این بیماری خود باکتری نیست، بلکه سمی است که به محض ورود به بدن ترشح می نماید.
کزاز چیست؟
بیماری کزاز یک عفونت باکتریایی خطرناک است که سیستم عصبی را درگیر نموده و موجب انقباضات دردناک ماهیچه ای خصوصا در ماهیچه های فک و گردن می گردد. این بیماری در تنفس شما مشکل ایجاد نموده و زندگی شما را تهدید می نماید. بیماری کزاز عموما به عنوان قفل فک شناخته می گردد.با کشف واکسن کزاز، شیوع بیماری در آمریکا و سایر کشورها بسیار کاهش یافته است. با این حال، کزاز همچنان به عنوان تهدیدی برای افرادی که واکسیناسیون خود را تجدید ننموده و در کشورهای در حال توسعه زندگی می نمایند، محسوب می گردد.
درمانی برای بیماری کزاز وجود ندارد. درمان کزاز بر روی کنترل عواقب ناشی از این بیماری تا زمانی که سم کزاز از بدن خارج گردد، متمرکز است.1
علائم کزاز
نشانه ها و علائم کزاز ممکن است از چند روز تا چند هفته بعد از این که باکتری از راه یک زخم وارد بدن شده است، ظاهر شوند. دوره کمون باکتری کزاز بین هفت تا ده روز است.نشانه ها و علائم کزاز شامل:
اسپاسم و سفتی در ماهیچه های فک
سفتی در ماهیچه های گردن
مشکل در بلع
سفتی در ماهیچه های شکمی
اسپاسم های دردناک بدنی برای چند دقیقه که در پی اتفاقات جزئی مانند صدای بلند، لمس فیزیکی یا نور ایجاد می شوند.
سایر نشانه های و علائم احتمالی کزاز شامل:
تب
تعریق
بالا رفتن فشار خون
ضربان قلب بالا.1
علت کزاز
باکتری هایی به نام کلستریدیوم تتانی Clostridium tetani باعث بروز بیماری کزاز می شوند. هسته های این باکتری ها را می توان در گرد و غبار، خاک و مدفوع حیوانات یافت.این هسته ها اندام های بارور کوچکی هستند که به وسیله موجودات زنده خاصی فراوری می شوند. میکروب ها اغلب در برابر شرایط سخت محیطی مانند گرمای زیاد مقاوم هستند.
هنگامی که این میکروب ها به وسیله یک بریدگی یا زخم عمیق وارد جریان خون شوند، فرد آلوده می گردد. باکتری سپس به سیستم عصبی مرکزی سرایت نموده و سمی به نام تتانو اسپاسمین فراوری می نمایند. این سم، سمی است که امواج های عصبی شما را از نخاع به عضلات شما مسدود می نماید و این میکروب می تواند منجر به سفتی شدید عضلات گردد.
زخم های باز
وجود بافت مرده (شامل بافتی است که به صورت کامل مرده است) مثل زخم های متلاشی شده یا کناره های زخم، سوختگی ها، زخم های سوراخ ناشی از خالکوبی، تزریق دارو یا جراحت مثل فرو رفتن میخ در پا و زخم های آلوده شده با خاک، مدفوع یا بزاق.شرایطی که کزاز در آن ها کمتر دیده شده عبارتند از
گزش حیواناتعفونت های دندانی
نیش حشرات
زخم ها و عفونت های مزمن.2
بیماری کزاز چگونه تشخیص داده می گردد؟
پزشک شما یک معاینه فیزیکی را برای آنالیز علائم کزاز مانند سفتی عضله و اسپاسم های دردناک انجام خواهد داد.بر خلاف بسیاری از بیماری های دیگر، کزاز به طور کلی به وسیله آزمایشات آزمایشگاهی تشخیص داده نمی گردد. با این وجود، پزشک شما باز هم می تواند آزمایشاتی را انجام دهد تا بیماری هایی که علائم مشابهی دارند، رد شوند.این بیماری ها شامل مننژیت، نوعی عفونت باکتریایی که مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار می دهد، یا هاری، نوعی عفونت ویروسی که موجب تورم مغزی می گردد، می باشند.
پزشک براساس سابقه ایمن سازی شما، کزاز را تشخیص خواهد داد. اگر ایمن سازی نشده باشید و یا واکسن تقویت نماینده را تزریق ننموده باشید، در معرض خطر بالای کزاز هستید.3
درمان کزاز
درمان به اندازه شدت علائم شما بستگی دارد کزاز معمولا با انواع روش های درمانی و دارویی زیر درمان می گردد:آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن باکتری ها در بدن شما.
ایمونوگلوبولین کزاز برای خنثی کردن سمومی که باکتری ها در بدن شما ایجاد نموده اند. (TIG)
شل نماینده های عضلانی برای کنترل اسپاسم عضلات.
تزریق واکسن کزاز همراه با درمان.
تمیز کردن زخم برای از بین بردن منبع باکتری.
در بعضی موارد، یک روش جراحی به نام دبرید(بریدن بافت های مرده) زخم برای از بین بردن بافت مرده یا آلوده استفاده می گردد.
اگر بلع و تنفس شما سخت شده باشد، ممکن است احتیاج به یک لوله تنفس یا دستگاه تهویه (دستگاهی که هوا را از داخل و خارج کردن ریه ها جابه جا می کند) داشته باشید.2
درمان های خانگی کزاز
زخم های حفره دار یا سایر زخم های عمیق، گاز حیوانات یا به طور خاص زخم های آلوده شما در معرض خطر بالای ابتلا عفونت کزاز قرار می دهند. در صورتی که زخم شما عمیق و آلوده است و اگر شما از زمان واکسیناسیون خود اطمینان ندارید، به پزشک مراجعه کنید. زخم های تمیز نشده را باز بگذارید تا از به دام افتادن باکتری ها در پانسمان زخم جلوگیری گردد.پزشک زخم را تمیز می نماید، یک آنتی بیوتیک تجویز نموده و یک دوز تقویت نماینده واکسن کزاز به شما توصیه می نماید. اگر شما قبل در برابر باکتری کزاز ایمن شده باشید، بدن شما به سرعت آنتی بادی های مورد احتیاج برای محافظت در برابر بیماری کزاز را فراوری می نماید.
اگر زخم شما سطحی است، اقدامات زیر می توانند در پیشگیری از کزاز یاری نماینده باشند:
خونریزی را کنترل کنید. محل زخم را برای کنترل خونریزی مستقیما فشار دهید.
زخم را تمیز نگاه دارید. بعد از این که خونریزی متوقف شد، زخم را به خوبی با آب تمیز بشویید. نواحی اطراف زخم را با لیف و صابون شستشو دهید. اگر چیزی در زخم دیده می گردد، به پزشک مراجعه کنید.
آنتی بیوتیک مصرف کنید. بعد از تمیز کردن زخم، لایه نازکی از یک کرم یا پماد آنتی بیوتیک مانند آنتی بیوتیک ترکیبی نئوسپورین و پلیسپورین روی زخم بمالید. این آنتی بیوتیک ها بهبودی زخم ها را تسریع نمی نمایند بلکه می توانند با ردش باکتریایی و عفونت مقابله نمایند.
مواد موثره موجود در بعضی پماد ها ممکن است موجب راش پوستی خفیف در بعضی افراد گردد. در صورت بروز راش، استفاده از پماد را متوقف کنید.
زخم را بپوشانید. قرار گرفتن زخم در معرض هوا بهبودی را سرعت می بخشد اما پانسمان کردن زخم آن ها تمیز نگه داشته و از باکتری های خطرناک موجود در محیط دور می نماید. تاول هایی که تخلیه می شوند آسیب پذیر تر هستند؛ آن ها با یک بانداژ مناسب بپوشانید.
پانسمان خود را عوض کنید. برای پیشگیری از عفونت، حداقل روزی یکبار و یا زمانی که پانسمان مرطوب یا کثیف می گردد آن را عوض کنید. اگر شما به چسب مورد استفاده در بعضی پانسمان ها حساسیت دارید، از پانسمان بدن چسب یا گاز استریل و نوار چسب کاغذی بهره ببرید.1
پیامدهای بیماری کزاز
اسپاسم های عضلانی شدید در نتیجه کزاز می توانند عواقب جدی برای سلامتی در پی داشته باشند، از جمله:مسائل تنفسی ناشی از اسپاسم تارهای صوتی (لارنگواسپاسم) و اسپاسم های عضلاتی که تنفس را کنترل می نمایند.
پنومونی (عفونت ریه ها)
آسیب مغزی به علت کمبود اکسیژن
ریتم قلب غیر طبیعی
شکستگی های استخوانی و شکستگی ستون فقرات به علت اسپاسم عضلانی و تشنج
عفونت های ثانویه به علت ماندن طولانی مدت در بیمارستان.3
پیشگیری از بیماری کزاز
واکسیناسیون و مراقبت خوب از زخم برای یاری به جلوگیری از ابتلای به بیماری کزاز مهم است. پزشکان بعلاوه می توانند از یک دارو برای پیشگیری از این بیماری در مواردی که فرد به طورجدی آسیب دیده و از واکسن های کزاز استفاده ننموده است، استفاده نمایند.واکسیناسیون
به روز کردن دوره تزریق واکسن کزاز به شما (بعد از تکمیل سیکل واکسیناسیون در بزرگ سالان، تزریق به صورت هر 10 سال یک بار است) برترین راه برای جلوگیری از ابتلای به این بیماری است. حفاظت واکسن ها در مقابل بیماری در سراسر عمر نیست و احتیاج به تزریق دوز یادآور در هر ده سال یک بار است.این بدان معنی است که اگر شما قبلاً واکسینه و یا دچار بیماری کزاز شده اید، هنوز هم باید به طور مرتب واکسینه شوید تا سطح بالایی از ایمنی در مقابل این بیماری را حفظ کنید. واکسن های کزاز برای افراد مختلف در تمام طول عمر توصیه می گردد. بعلاوه ضروری یاد بگیرید که چه کسی باید واکسینه گردد و در چه زمانی.
مراقبت مؤثر از زخم های ایجادشده
مراقبت فوری و خوب از زخم نیز می تواند در جلوگیری از عفونت به عامل بیماری و متعاقباً ابتلای به این بیماری کشنده یاری کند.یاری های اولیه را حتی در زخم های جزئی و غیر عفونی مثل بریدگی، خراش ها و یا هرگونه تاول در پوست نباید فراموش کنید.
دست ها را اغلب با صابون و آب بشویید و یا اگر از شستشوی دست استفاده نکنید، از دستمال و پد الکلی بهره ببرید. اگر نگرانی دارید و احتیاج به مشاوره بیشتر دارید، با پزشک خود مشورت کنید.4
پینوشتها
1.www.dorvana.com
2.www.pezeshket.com
3.www.yjc.ir
4.www.drmehranrogha.ir
منبع: راسخون