سیاره فراخورشیدی با 3 ستاره، در واقع خودش یک ستاره جداگانه است - وبلاگ تور امنستان

به گزارش وبلاگ تور امنستان، در نمونه ای استثنایی، پژوهشگران کشف خود را درباره یک سیاره فراخورشیدی با 3 ستاره پس گرفتند و اعلام کردند که یک ستاره کاملا جداگانه را رصد نموده بودند.

یافتن دنیا های بیگانه در فاصله های دور از منظومه شمسی کار ظریفی است. اگرچه ابزارهای اخترشناسان از زمان نخستین کشف سیاره های فرارخورشیدی در دهه 1990 میلادی، بسیار بهبود یافته است اما همچنان کوشش های پرچالشی هم وجود دارد؛ برای نمونه یافتن اجرام کوچک در فاصله صدها سال نوری که از ستاره های میزبانشان هم بسیار دور هستند. بنابراین تعجب برانگیز نیست که گاهی سیارات فراخورشیدی کشف شده، واقعا سیاره نباشند.

این سرنوشتی است که برای سیاره ادعایی HD 131399 Ab که زمانی دانشمندان تصور می کردند سه خورشید دارد، روی داد. طبق پژوهشی که 15 آوریل (26 فروردین) در نشریه ساینس (Science) منتشر شده است، هنگامی که ستاره شناسان این سیاره را دوباره آنالیز کردند، دریافتند که در واقع چیزی کاملا متفاوت و دور است که فقط در پس زمینه منظومه ستاره ای دیده می گردد و شبیه به یک سیاره فراخورشیدی به نظر می رسد. بنابراین اکنون اخترشناسانی که در ابتدا این سیاره را یافتند، کشف خود را پس می گیرند.

منظومه ستاره ای اچ دی 131399 (HD 131399) در فاصله 350 سال نوری از زمین در صورت فلکی قنطورس (Centaurus) واقع شده است و از سه ستاره تشکیل شده است؛ یک ستاره اصلی سفید نوع A با تقریبا 2 برابر جرم خورشید، که اخترشناسان تصور می کردند HD 131399 Ab دور آن می چرخد و دو همراه کوچک تر.

دانشمندان نخستین بار حدود 6 سال پیش از کشف HD 131399 Ab خبر دادند. این دنیا تازه کشف شده با میزان سیاره مشتری، در آن موقع توجه زیادی را به خود جلب کرد زیرا دنیایی با سه خورشید محسوب می شد. از دیدگاه یک ستاره شناس اما این کشف از این جهت جالب توجه بود که مستقیما از آن تصویربرداری شده بود؛ دانشمندان به جای اینکه سیاره را با اثری از کاهش نور یا لرزش حرکت در ستاره اصلی تشخیص دهند، آن را مستقیما با تلسکوپ های خود مشاهده نموده بودند.

با گذشت چندین سال و کوشش اخترشناسان برای آنالیز این سامانه، آن ها دریافتند که چیزی در این باره درست نیست. به طور خاص دانشمندان اختلاف منظر اجرام را تجزیه وتحلیل کردند تا دریابند که جرم مد نظر آن طور که در نقاط مختلف مدار زمین دیده می گردد، در برابر پس زمینه ستاره ای چقدر حرکت می نماید. این آنالیز به وسیله ستاره شناسان مستقل نشان داد که سیاره فرضی و منظومه ستاره ای در فاصله یکسانی از زمین قرار ندارند.

میزان گیری های بعدی به وسیله کاشفان اصلی سیاره هم این یافته را تأیید کرد. در حقیقت آنچه دانشمندان تصور می کردند سیاره است، جرمی است که در پس زمینه بسیار سریع حرکت می نماید و چندین سال نوری دورتر از منظومه ستاره ای HD 131399 واقع شده است.

این باید یک ستاره بسیار سرخ باشد، احتمالا یک غول سرخ و شاید حتی یک ستاره با یک قرص برافزایشی این را کوین واگنر (Kevin Wagner) ستاره شناس دانشگاه آریزونا و یکی از کاشفان HD 131399 Ab گفت و اضافه کرد: این رنگ قرمز، ستاره را به طرز فریبنده ای شبیه یک سیاره می کرد.

علاوه بر این، گویا این ستاره دوردست، به طور غیرعادی سریع حرکت می نماید و به همین علت است که به نظر می رسد سرعت آن با منظومه ستاره ای بسیار نزدیک تر مطابقت دارد. به عقیده دانشمندان این اختلاف نشان می دهد که بعضی از پدیده ها به ستاره نیرو وارد نموده اند. به گفته آنان شاید ستاره از سیستم میزبان خود بیرون رانده شده یا برخورد نزدیکی با سیستم دیگری داشته است.

واگنر گفت: هر یک از این ها به تنهایی یک رویداد نادر است. ترکیب این دو ویژگی کم احتمال چیزی است که ما را به طبقه بندی اشتباه جرم پس زمینه به عنوان یک سیاره فراخورشیدی سوق داد.

حالا به گفته پژوهشگران هرچند آن ها از نمونه دیگری آگاهی ندارند که در آن یک ستاره سرخ یا یک جرم پرسرعت دیگر با سیاره فراخورشیدی نزدیک تر اشتباه گرفته شده باشد، اما همان طور که آنالیز HD 131399 Ab نشان می دهد، این احتمال قطعا وجود دارد.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از HD 131399 Ab

Credit: ESO/L. Calçada/M. Kornmesser

منبع: Space